در اين بخش به طور مختصر به عوامل موثر بر اندازهگيري دما اشاره ميكنيم. براي اطلاعات بيشتر و دقيقتر به كتاب " ترموگرافي پيشرفته سطح يك" كه از همين مجموعه منتشر شده است مراجعه كنيد.
- سطح جسم تاثير به سزايي در دقت يا عدم دقت محاسبات دما دارد. هر جسمي با توجه به خصوصيات و جنس خود نسبت به امواج مادون قرمز عكس العمل متفاوتي نشان ميدهد. اين عكس العمل با سه مشخصهي خاص ضريب تابش، ضريب بازتابش و ضريب عبور (انتقال) مشخص ميشود. براي اندازهگيري صحيح دما بايد شناخت كافي در رابطه با اين مفاهيم داشته باشيد و عدد مناسب را در نظر بگيريد.
درحالت عمومي بيشتر مواد براي امواج مادون قرمز كدر يا مات هستند و با توجه به روابطي كه قبلا اشاره شد تنها ضريب تابش يا Emissivity داراي اهميت است.
- رنگ سطح تاثير چنداني بر تابش مادون قرمز از نوع موج بلند ندارد. بايد توجه داشت كه اين مطلب در رابطه با امواج مادون قرمز موج كوتاه قدري تفاوت دارد. سطوح تيره ميزان تابش مادون قرمز موج كوتاه بيشتري نسبت به سطوح روشن جذب ميكنند و لذا سريعتر گرم ميشوند. در هر صورت ميزان تابش امواج مادون قرمز در موج بلند به دما وابسته بوده و از نوع رنگ سطح سوژه مستقل است و به همين علت است كه يك رادياتور كه با رنگ سياه رنگ آميزي شده است همانقدر تشعشع مادون قرمز موج بلند منتشر ميكند كه يك رادياتور رنگ آميزي شده با رنگ سفيد ميكند. دقت كنيد كه موادي كه رنگ با آن ساخته شده است ميتواند در رفتار تابشي سطح اجسام مختلف تاثير گذار باشد.
- خصوصيات سطح جسمي كه ميخواهيم دماي آن را اندازهگيري كنيم تاثير شديدي بر اندازهگيري دما دارد. به ياد بياوريد كه دوربين مادون قرمز تنها امواج منتشر شده از يك هزارم اينچ سطح قابل رويت اجسام را نشان ميدهد و اين دقيقا همان سطح جسم است.
سطوح صاف و براق و صيقل داده شده معمولا داراي ضريب تابش پايينتري نسبت به سطوح خشن و زبر هستند. ميزان بازتابش امواج مادون قرمز از سطوح براق به ميزان قابل توجهي بالاتر از سطوح غير براق است. همين مسئله ميتواند خطاي قابل توجهي در اندازهگيري دما به وجود آورد.
- آب، برف و لايه يخ داراي ضريب تابش بالايي هستند (چيزي بين 0.8 تا 0.96) و ضريب عبور(انتقال) بسيار ناچيزي دارند، بنابراين اندازهگيري تجهيزاتي كه با اين مواد پوشيده شدهاند كار غير اصولي است. بايد توجه كنيد كه الگوهاي حرارتي جسم مورد نظر ميتواند با اين نوع از پوششها از شكل طبيعي خود خارج شود. از سوي ديگر رطوبت يا تبخير موجب خنك شدن سطح مورد اندازهگيري ميشود. اين نكته را هم در نظر بگيريد كه برف يك عايق بسيار عالي است.
- بايد توجه نمود كه دوربين ترموگرافي تنها يك هزارم اينچ اول سطح مورد نظر را ميبيند بنابراين وجود گرد و غبار، روغن و دوده و هر لايهي اضافي ميتواند ضريب تابش سطح را تغيير دهد. براي همين ترموگرافي اين نوع از سطوح غير اصولي است. به هر حال بايد توجه كنيد كه در هنگام اندازهگيري دما، دوربينهاي ترموگرافي همواره دماي سطح را اندازهگيري ميكنند لذا در اين حالت شما به جاي دماي خود جسم، دماي لايه روغن يا غبار روي جسم را اندازهگيري ميكنيد. بايد دقت كرد كه معمولا دو حالت وجود دارد يا رسوبات يا لايه آلودگي تشكيل شده بر سطح اجسام به سطح چسبيده است و يا اين كه از سطح جدا است. در مورد دوم لايه هواي بين جسم مورد نظر و لايه رويي به عنوان عايق عمل كرده و شما دمايي به مراتب كمتر را در سطح بيروني مشاهده خواهيد كرد اين نكته در هنگام ترموگرافي سطوح آلوده و شديدا اكسيد شده حائز اهميت است.
- در نظر گرفته ضريب تابش صحيح با توجه به كيفيت سطح قابل روئيت از الزامات يك ترموگرافي خوب است.
- ترموگرافي سطوح مرطوب، خيس و يخ زده نتايج خوبي را در بر نخواهد داشت.
برگرفته از راهنمای جیبی ترموگرافی